کتاب «انسان ۲۵۰ ساله» نگاهی فراتاریخی به زندگی ائمه

اگر عمر با برکت ائمه اطهار را 250سال در نظر بگیریم، انگار یک انسانی که 250 سال عمر کرده است. انسان 250 ساله‌ای که در مقاطع گوناگون تاریخی عملکردهایی مختلف را از خود بروز داده است. این‌گونه تمام عملکردهای ائمه در مقاطع گوناگون برای ما قابل فهم‌تر خواهد بود. هر انسانی که از عقل و حکمت برخوردار باشد-ولو نه از عصمت- در یک حرکت بلند مدت، تاکتیک‌ها و اختیارهای موضعی خواهد داشت. گاهی ممکن است لازم بداند تند حرکت کند و  گاهی کند، گاهی حتی ممکن است به عقب نشینی حکیمانه دست بزند، اما همان عقب نشینی هم از نظر کسانی که علم و حکمت و هدف‌داری او را می‌دانند، یک حرکت به جلو محسوب می‌شود. با این دید، زندگی امیرالمومنین(ع) با زندگی امام مجتبی(ع) با زندگی حضرت ابی عبدالله حسین با زندگی هشت امام دیگر –تا سال دویست و شصت- یک حرکت مستمر است. تمام کارهای ائمه در طول این 250 سال کار یک انسان با یک هدف، با یک نیت و با تاکتیک‌های مختلف است.

بیانات مهم و مبسوط مقام معظم رهبری در دومین کنگره جهانی امام رضا علیه‌السلام ـ مرداد 1365 ـ درباره عنصر جهاد و مبارزه سیاسی در زندگی ائمه علیهم‌السلام و طرح عنوان کلیدی «انسان 250 ساله» که تصویرگر حرکت یکپارچه و پیوسته ائمه به سوی مقصدی واحد است، بهانه‌ای شد تا نویسندگان کتاب با جمع‌آوری بیانات ایشان درباره زندگی ائمه معصومین که حول این محور متعالی ایراد شده‌اند، مجموعه‌ای منظم و هدف‌دار را گردآوری کنند که محصول جمع‌آوری بیانات معظم له، کتابِ «انسان 250 ساله» شده است.

عنوان کتاب برگرفته از کلام مقام معظم رهبری است و بیانگر نوع نگاه ایشان به زندگی سیاسی‌ـ‌ مبارزاتی ائمه علیهم‌السلام است. این کتاب شامل 17 فصل است که نحوه چینش عناوین فصل‌ها، به صورت ترتیبِ تاریخی زندگی ائمه از دوران پیامبر اعظم تا دوره امام جواد، امام هادی و امام عسکری است که بیانات مقام معظم رهبری درباره این سه امام بزرگوار در یک فصل ارائه شده است.

در اولین فصل مروری گذرا بر زندگی سیاسی پیامبر اسلام شده است که توجه به وقایع این دوران به عنوان آینه‌ای تمام‌نما از کل زندگی ائمه و میزان و ملاکی برای شناخت حرکت جریان اصیل اسلام طی 250 سال، در ابتدا ضروری می‌نماید. سه فصل از این کتاب، تبیین‌کننده شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه اسلامی به ویژه پس از حادثه عاشورا تا دوره امامت امام صادق است. اطلاع از این شرایط، به درک بهتر حرکت انسان 250 ساله در این برهه زمانی حساس کمک فراوانی می‌کند.

محتوای کتاب «انسان 250 ساله» به دنبال انتقال مفهومی متعالی از مسیر و مقصد زندگی مجاهدت ائمه است و از این رو بیش از آنکه یک کتاب تاریخیِ صِرف باشد، یک فرا تحلیلِ تاریخی است؛ که به جای شرح و تفصیل وقایع زندگی ائمه، نگاهی کل‌گرا به زندگی هر یک از معصومین با توجه به بستر تاریخی دوره مربوطه و در راستای مقصود واحدی که همه این بزرگواران دنبال می‌کردند ارائه می‌دهد.

غربت ائمه به دوران زندگی این بزرگواران منتهی نشد، بلکه در طول قرن‌ها، عدم توجه به ابعاد مهم و شاید اصلی از زندگی این بزرگواران، غربت تاریخی آن‌ها را استمرار بخشید. یقیناً کتاب‌ها و نوشته‌ها در طول این قرون، از ارزش بی نظیری برخوردارند، زیرا توانسته‌اند مجموعه ای از روایاتی را که در باب زندگی این بزرگواران هست، برای آیندگان یادگار بگذارند. لکن عنصر «مبارزه سیاسی حاد» که خط ممتد زندگی ائمه هدی را در طول 250 سال تشکیل می‌دهد، در لابه لای روایات و احادیث و شرح حال‌های ناظر به جنبه علمی و معنوی، گم شده.

آن‌هایی که با ائمه ما مخالفت می‌کردند، آن‌ها را مسموم می‌کردند، مقتول می‌کردند، زندان می‌انداختند، محاصره می‌کردند، عوایشان بر سر داعیه حکومت ائمه بود. اگر ائمه داعیه حکومت نداشتند ولو علوم اولین و آخرین را هم به خودشان نسبت می‌دادند، اگر بحث قدرت سیاسی نبود، داعیه قدرت سیاسی نبود، هیچ گونه تعرضی نسبت به آن‌ها انجام نمی‌گرفت، لااقل به این شدت انجام نمی‌گرفت.

کتاب در ابتدا به زندگی پیامبر اسلام می‌پردازد و نظامی را که پیغمبر ساخت را تصویر می‌کند. با مشخص کردن شاخص‌های آن. شاخص اول را ایمان و معنویت ذکر می‌کند. و شاخص بعد را قسط و عدل، شاخص سوم علم و معرفت، شاخص چهارم صفا و اخوت، شاخص پنجم صلاح اخلاقی و رفتاری، شاخص ششم اقتدار و عزت و شاخص هفتم را کار و حرکت و پیشرفت دائمی معرفی می‌کند.

در فصل بعد کتاب به تعریف امامت می‌پردازد و جریان امامت را به چهار دوره تقسیم می‌کند. و در ادامه در فصل‌های بعد در هر فصل به ابعاد مختلف زندگی ائمه می‌پردازد و در انتها از غایت زندگی انسان 250 ساله سخن به میان می‌آورد.

منبع:http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13911013000530